Татарлар туган телебезгә игътибар-ихтирам юк дип борчылса, руслар арасында исә үз телләре кимсетелгән дип санаучылар да бар. Республикабыз мәктәпләрендә татар теле дәресләре мәҗбүри куелуны кабул итмичә, алар инде берничә ел “үз хокукларын” яклый.

“Рус теле сакчылары” республикабызда бөек Пушкин теле кысырыклана, тиешле дәрәҗәдә өйрәнелми дигән фикерне тарата. Алар мәктәпләрдәге татар теле дәресләре рус телен сыйфатлы үзләштерергә мөмкинлек бирми дип чаң суга. Түрәләребезнең Татарстанда ике дәүләт теле, шуңа да телләр арасында тигезлек саклау мөһим дигән дәлилләре исә бик кискен кабул ителә.

1 апрель – көлке көнендә Татарстанның рус мәдәнияте оешмасы бер төркем җитәкчеләргә медальләр такты. “Мәртәбәле бүләкләр”гә Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов, Татарстан Дәүләт Советы рәисе Фәрит Мөхәммәтшин, Татарстан Премьер-министры Илдар Халиков, Татарстан Мәгариф һәм фән министры Энгель Фәттахов лаек булды. Оешма вәкилләре аларны үз сүзләрендә тормауда, рус балаларына татар теле дәресләрен көчләп тагуда гаепли.

Рус телен яклаучылар фикеренчә, мәктәпләрдә татар теле дәресләре укытылу сәбәпле рус теленә игътибар аз бирелә. Гамәлдә исә республикабызда рус теле башка төбәкләрдәге кебек үк, уртак билгеләнгән күләмдә өйрәнелә. Фактлар исә бөек Пушкин теленең кысрыклауларга дучар булуын инкарь итә.

Республика укучыларының рус телен белү дәрәҗәсе дә үсә генә. Моны Бердәм дәүләт имтиханнары нәтиҗәсе ачык дәлилли. Татарстан укучыларының имтихан буенча уртача баллары ил күләмендәге уртача баллдан югарырак. Соңгы өч елда республикада рус теленнән БДИ нәтиҗәләре буенча иң югары балл җыючы укучылар саны да арта.

Шулай да республика җитәкчелеге халыклар дуслыгын ныгыту, милләтләр арасында тынычлык-иминлек саклау мәсьәләләрен һәрчак игътибар үзәгендә тота. Туган телне өйрәтү тиешле күләмдә түгел диючеләр фикере дә исәпкә алынды - март башында Татарстан мәктәпләрендә туган телләрне өйрәнү өчен өстәмә сәгатьләр кертү турында карар кабул ителде. Ата-аналар теләге белән балалар атнасына өстәмә 1 сәгать туган тел өйрәнә ала. Бу татар теле дә, рус теле дә, удмурт, мари, чуаш теллләре дә була ала. Әмма бу дәресләр бары тик теләк белдерүчеләр өчен генә – бернинди мәҗбүриләү булырга тиеш түгел дип алдан ук кисәтеп куйдылар.

Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыгы мәгълүматлары буенча, республикабызда туган телне өстәмә өйрәнү теләген 180 меңнән артык укучы белдергән. Шуларның 91 меңе рус телен өйрәнергә тели, 52 меңе татар телен сайлаган, 37 мең укучы мари, мордва, удмурт, чуаш телен яхшырак үзләштерергә омтыла.

Әмма “рус теле сакчылары”ның фикерләре исәпкә алынгач та, алар вәгъдәләрнең әле дә үтәлмәвен билгели. Мартта укытыла башланырга тиешле дәресләр кайбер мәктәпләрдә әле дә сүздә генә кала бирә, ди алар.

Чыганак: http://intertat.ru/tt